Achtergrond informatie
Keuren van installaties en/of apparaten dient te gebeuren omdat:
- De wet dit vereist.
- Dit vanuit de wetgeving aantoonbaar moet zijn.
- Het een eis is van uw verzekeringmaatschappij.
1. Het is bij wet vereist.
NEN1010 bij nieuwe installaties:
Nieuwe gebouwen en woonhuizen dienen te voldoen aan het Bouwbesluit. (wettelijk kader)
Hierin wordt de NEN1010 benoemd als de norm m.b.t. eisen voor ontwerp en installatie van elektrische installaties.
Voor in gebruik name wordt veelal om een inspectierapport gevraagd, waaruit blijkt dat de installatie voldoet een de wettelijke eisen
2. Dit vanuit wetgeving aantoonbaar moet zijn
Het Arbeidsomstandighedenbesluit verplicht de werkgever tot het verzorgen van een veilige werksituatie. Een van de onderdelen in deze wet is de zorg voor veilige installaties en veilige apparatuur. Aangezien de wet niet voorschrijft hoe aan deze voorwaarden moet worden voldaan, wordt de NEN3140 gehanteerd als een geaccepteerde veiligheidsreferentie. Hiermee kan aan de norm in de wet worden voldaan. Middels een risico-inventarisatie en evaluatie kan de werkgever bepalen welke risico’s/gevaren verbonden zijn aan het gebruik van installaties en/of apparatuur en op welke wijze deze risico’s/gevaren worden geëlimineerd.
NEN 3140 bestaat in principe uit drie onderwerpen:
- Elektrische installaties moeten veilig te gebruiken zijn
- Elektrische gereedschappen moeten veilig te gebruiken zijn
- Personen die aan en in de omgeving van elektrische installaties werken moeten geïnstrueerd zijn omtrent de veiligheid
Ad. 1. Elektrische installaties
Om veilig gebruik van elektrische installaties zoveel mogelijk te waarborgen schrijft norm voor dat elektrische installaties periodiek moeten worden geïnspecteerd. De inspectie bestaat uit een visuele inspectie en uit een inspectie door meting en beproeving.
Ad. 2. Elektrische apparaten
Om elektrische apparaten, verlengsnoeren, etc. veilig te kunnen gebruiken schrijft NEN 3140 een periodieke inspectie van de zogenaamde elektrische arbeidsmiddelen voor. De inspectie omvat een visuele inspectie en een inspectie door meting en beproeving.
Ad. 3. Instructie van personen
Personen, die aan en in de omgeving van elektrische installaties werken, moeten regelmatig worden geïnstrueerd over de gevaren die zij tegen kunnen komen. Deze veiligheidsinstructie geldt zowel voor elektrotechnische als niet-elektrotechnische personen. De instructie moet betrekking hebben op het elektrische gevaar waaraan de personen bij hun werkzaamheden blootstaan. Dit geldt voor elektrotechnisch werk maar ook voor niet elektrotechnisch werk.
Keuring elektrische installaties
Volgens de NEN 3140 moeten bestaande elektrische installaties met regelmaat geïnspecteerd worden. De veiligheidsbepalingen, die van kracht waren bij de oorspronkelijke aanleg van de installatie, zijn hierbij het uitgangspunt. Een aantal factoren bepaalt, wanneer uw installatie weer geïnspecteerd moet worden.
De periodieke inspectie van de installatie heeft als doel om de installatie tijdens het gebruik veilig te houden. Primair is de werkgever hiervoor verantwoordelijk. In de praktijk wordt dit meestal gedelegeerd naar de installatieverantwoordelijke.
De NEN3140 stelt, dat de installatieverantwoordelijke moet bepalen en vastleggen:
- welke installatie of welke installatieonderdelen geïnspecteerd dienen te worden;
- waaruit de visuele inspectie en de benodigde metingen en beproevingen bestaan en welke er eventueel niet worden uitgevoerd.
- de benodigde inspectietermijn voor de te inspecteren installatie (delen) aan de hand van een risicoanalyse en -evaluatie;
- of er wel of niet een steekproef wordt uitgevoerd en zo ja, waaruit deze bestaat.
Inspectie
Een inspectie bestaat uit de volgende onderdelen:
- een visuele inspectie;
- een inspectie door meting of beproeving;
- rapportage over de staat van de installatie
Frequentie inspecties:
De frequentie van de inspectie is afhankelijk van een aantal factoren, die resulteren in een puntentoekenning
- de gebruiker van de installatie
- de kwaliteit gelet op de veiligheid van de installatie
- de omgeving
- mate van toezicht
- eventuele incidenten in het verleden
Thermografie:
Als aanvulling op het inspecteren van elektrische installaties ten bate van laagspanning conform NEN 3140 is het mogelijk om gebruik te maken van thermografie. Met deze inspectiemethode is het mogelijk om op een snelle manier defecten, zoals bijvoorbeeld slechte elektrische verbindingen, op te sporen. Thermografie is op zich zelf geen volwaardige inspectiemethode als vervanging van een inspectie conform NEN 3140 en NEN 1010, maar is wel een snelle en veilige manier om optredende fouten in een elektrische installatie te ontdekken.
Keuring electrische apparaten
De NEN 3140 schrijft een periodieke inspectie voor van de zogenaamde elektrische arbeidsmiddelen. Dit is bedoeld om elektrische apparaten, gereedschappen, verlengsnoeren, enzovoorts veilig te kunnen gebruiken.
Een keuring bestaat uit de volgende onderdelen:
- een visuele inspectie;
- een keuring door meting of beproeving;
- Het bijhouden van een registratie (rapportage);
De frequentie van de keuring is afhankelijk van:
- het gebruik van het apparaat
- de gebruiker van het apparaat
- de omgeving waar het gebruikt word
- kans op beschadiging tijdens gebruik of transport
Bij VCA gecertificeerde bedrijven wordt een frequentie van 1x per jaar voorgeschreven.
Elektrische arbeidsmiddelen
Voorbeelden van elektrische arbeidsmiddelen zijn:
- Elektrische handgereedschappen, zoals boormachine, decoupeerzaag, boorhamer, schuurmachine;
- Stationaire machines, zoals kolomboormachine, draaibank, afkortzaag , lastoestellen;
- Verplaatsbare elektrische werktuigen;
- Handlampen en verplaatsbare handlampen;
- Verplaatsbare stroomverbruikende toestellen, zoals koelkasten, koffiezetters, computers, printers, stofzuigers, etc.;
- Verplaatsbare elektrische meetinstrumenten;
- Verplaatsbare schakel- en verdeelinrichtingen zoals bouwkasten, met inbegrip van geïntegreerde aardlekschakelaars en beschermingstransformatoren;
- Verplaatsbare leidingen zoals verlengsnoeren en haspels;
- Vast opgestelde stationaire elektrische arbeidsmiddelen die op het lichtnet zijn aangesloten zonder stekkerverbinding;
- Alle overige elektrische arbeidsmiddelen waar een stekkerverbinding aan zit.
3. Het is een eis van uw verzekeringmaatschappij
Tegenwoordig wordt er door verzekeringsmaatschappijen vaak een inspectierapport gevraagd om de brandveiligheid van uw elektrische installaties aan te tonen.